Współczesne systemy gospodarki ściekowej mają kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska i zdrowia ludzi. W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój technologii i urządzeń służących do oczyszczania ścieków, które pozwalają na skuteczne i ekologiczne ich utylizowanie. W Polsce najpopularniejszymi rozwiązaniami są przede wszystkim oczyszczalnie ścieków oraz szamba. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między tymi dwoma systemami.
Funkcja podstawowa – zbieranie i oczyszczanie ścieków
Zarówno biologiczna oczyszczalnia ścieków, jak i szambo mają za zadanie zbieranie nieczystości płynnych generowanych przez gospodarstwo domowe. Szambo pełni funkcję zbiornika, w którym gromadzą się zarówno ścieki bytowe, jak i deszczówka. Oczyszczalnia ścieków natomiast jest bardziej zaawansowanym systemem, który nie tylko przechowuje nieczystości, ale również umożliwia ich oczyszczenie poprzez zastosowanie odpowiednich procesów biologicznych.
Proces oczyszczania ścieków
W oczyszczalniach ścieków proces oczyszczania odbywa się na drodze biologicznej, przy udziale mikroorganizmów. W zależności od rodzaju oczyszczalni możemy wyróżnić metody beztlenowe (anaerobowe) lub tlenowe (aerobowe). W przypadku oczyszczalni beztlenowych wykorzystuje się fermentację metanową, natomiast w oczyszczalniach tlenowych stosuje się procesy biologiczne, takie jak nitrifikację czy denitryfikację. W efekcie uzyskujemy ścieki o dużo niższej zawartości substancji szkodliwych, które można odprowadzić do środowiska w sposób bezpieczny dla wód gruntowych i powierzchniowych. Szambo natomiast nie posiada funkcji oczyszczania ścieków. Zbiornik ten jedynie gromadzi nieczystości, które następnie muszą zostać usunięte przez wyspecjalizowane firmy i przetransportowane do miejsca ich utylizacji – zazwyczaj publicznej oczyszczalni ścieków.
Budowa i instalacja
Pod względem budowy, oba systemy różnią się znacznie. Szambo to prosta konstrukcja betonowa lub plastikowa, składająca się z jednego lub kilku zbiorników. Montaż szamba jest stosunkowo łatwy i nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani zaawansowanego sprzętu. Oczyszczalnie ścieków są złożonymi systemami, które w zależności od rodzaju mogą składać się z różnych komór, reaktorów i urządzeń wspomagających proces oczyszczania. Ich instalacja jest bardziej skomplikowana i może wymagać pomocy specjalistów oraz przestrzegania określonych przepisów prawa.
Koszty inwestycji i eksploatacji
W kwestii kosztów, szambo jest znacznie tańszym rozwiązaniem w porównaniu do oczyszczalni ścieków. Zarówno koszt zakupu, jak i instalacji jest niższy niż w przypadku oczyszczalni. Jednak długoterminowo, szambo generuje większe koszty eksploatacyjne, wynikające głównie z konieczności częstego opróżniania przez specjalistyczne firmy. W przypadku oczyszczalni ścieków koszt inwestycji i instalacji jest wyższy, ale dzięki procesowi oczyszczania ścieków na miejscu, koszty eksploatacji są niższe niż w przypadku szamba. Ponadto, oczyszczalnia umożliwia uniknięcie płacenia opłat za odprowadzenie ścieków do publicznej oczyszczalni lub ich transport.
Wpływ na środowisko
Ostatnim aspektem różniącym te dwa systemy jest ich wpływ na środowisko. Oczyszczalnie ścieków są rozwiązaniem bardziej przyjaznym dla środowiska, gdyż po odpowiednim przetworzeniu ścieków można je bezpiecznie odprowadzić do środowiska naturalnego, nie zagrażając wodom gruntowym i powierzchniowym. Szambo natomiast generuje ryzyko zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych, szczególnie w przypadku nieszczelności zbiornika lub jego przepełnienia.
Podsumowując, oczyszczalnia ścieków i szambo to dwa różne systemy gospodarki ściekowej, które mają różne funkcje, budowę, koszty oraz wpływ na środowisko. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od indywidualnych potrzeb oraz możliwości finansowych inwestora. Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dobrać optymalne rozwiązanie dostosowane do konkretnej sytuacji.
