Przydomowe oczyszczalnie ścieków zyskują coraz większą popularność, szczególnie w budownictwie jednorodzinnym. Wynika to z faktu, że jest to rozwiązanie ekonomiczne, bowiem w nie pociąga za sobą żadnych wysokich kosztów związanych z eksploatacją. Raz zamontowana oczyszczalnia działa przez wiele lat i nie wymaga regularnego opróżniania, tak jak się to dzieje w przypadku szamba. Na rynku istnieje kilka rodzajów oczyszczalni, które różnią się od siebie pewnymi parametrami, jednak cechą wspólną ich wszystkich jest to, że dochodzi w nich do dwóch rodzajów oczyszczania – tlenowego i beztlenowego. Umożliwia to specjalna konstrukcja złożona z kilku zbiorników, w skład której zawsze wchodzi osadnik gnilny. Znajdziemy go zarówno w małych przydomowych oczyszczalniach ścieków, jak i w ogromnych oczyszczalniach przemysłowych.
Osadnik gnilny to szczelny zbiornik, będący pierwszym miejscem w oczyszczalni, do którego spływają ścieki. Najczęściej wykonany jest on z tworzywa sztucznego, którego zaletą jest szczelność i odporność na korozję. Niestety tego typu zbiorniki nie sprawdzą się w miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych i wtedy należy stosować trwałe i ciężkie osadniki z betonu.
W osadniku gnilnym następuje wstępny etap oczyszczania ścieków, złożony z dwóch procesów – mechanicznego i biologicznego. Pierwszy z nich polega na separacji części stałych oraz tłuszczy. W procesie sedymentacji następuje ich opadanie na dno zbiornika, po którym w wyniku flotacji lżejsze zanieczyszczenia unoszą się na powierzchnię, tworząc kożuch. Z oczyszczaniem mechanicznym mamy do czynienia jeśli nieczystości przebywają w zbiorniku nie dłużej niż 3 dni. Po tym czasie następuje oczyszczanie biologiczne, tzn. rozkład substancji organicznych przez bakterie. Wstępnie oczyszczone w osadniku ścieki przedostają się do kolejnych komór, w których następują kolejne etapy czyszczenia. Nie ma więc wątpliwości, że osadnik gnilny to jeden z ważniejszych elementów oczyszczalni. Aby jak najlepiej spełniała ona swoje funkcje, należy zadbać o dopasowanie wielkości osadnika do ilości osób, które będą korzystały z oczyszczalni. Właściwy dobór gwarantuje bowiem najbardziej efektywne działanie.
