Jaka oczyszczalnia na jaki grunt, czyli odwieczny dylemat: „oczyszczalnia biologiczna, czy oczyszczalnia ekologiczna”?

Podstawowa różnica między EKO-BIO a EKO-ODR dotyczy budowy oraz miejsca, w którym zachodzi drugi etap oczyszczania ścieków. W obu systemach etap pierwszy odbywa się w osadniku wstępnym, gdzie zachodzi beztlenowy rozkład zanieczyszczeń. Dalej drogi ścieków zaczynają się rozchodzić.

W oczyszczalni ekologicznej EKO-ODR drugi etap oczyszczania jest realizowany w gruncie, za pomocą drenażu rozsączającego. Tu ścieki przepływają przez warstwy ziemi, gdzie bakterie tlenowe doczyszczają je do poziomu bezpiecznego dla środowiska.

W oczyszczalni biologicznej EKO-BIO proces tlenowy odbywa się wewnątrz zbiornika, dzięki systemowi napowietrzania i działaniu bakterii tlenowych. Oczyszczona woda może być następnie odprowadzona do studni chłonnej, rowu melioracyjnego lub gruntu, nawet jeśli jego przepuszczalność jest niewielka.

Przeczytaj też: Czym się różni oczyszczalnia biologiczna od ekologicznej (EKO-BIO od EKO-ODR)?

Zanim wybierzesz i dowiesz się, jak dopasować system, należy wziąć pod uwagę przepuszczalność gruntu. To ona decyduje o tym, czy grunt będzie w stanie przyjąć i doczyścić ścieki. Najprostsza metoda to test perkolacyjny, który polega na obserwacji chłonności ziemi po zalaniu wykopu wodą. To rozwiązanie jest tanie i można je wykonać samodzielnie, ale jego precyzja zależy od doświadczenia osoby oceniającej wynik.

Jeżeli zależy Ci na pewnych danych, warto wykonać wiercenia geologiczne. Pozwalają one określić zarówno strukturę i warstwy gleby, jak i rzeczywisty poziom wód gruntowych. To szczególnie istotne na działkach, na których teren jest podmokły, torfowy albo zmienny. Wynik badań odpowie wprost, czy rozsączanie ścieków w gruncie jest możliwe i bezpieczne, czy też lepiej zastosować oczyszczalnię biologiczną.

W zależności od charakterystycznych właściwości posiadanych przez nas gruntów istnieją następujące opcje montażu oczyszczalni:

• Na glebach, które dobrze przepuszczają wodę i przy niskim poziomie wód podskórnych (czyli głównie piaski oraz grunty mieszane z dominacją gleb piaszczystych) możliwe jest zastosowanie opcji z drenażem rozsączającym (EKO-ODR i EKO-BIO) lub tunelem rozsączającym (tylko EKO-BIO), czyli oczyszczalni biologicznej typu EKO-BIO lub ekologicznej EKO-ODR. Właściwości takich gruntów gwarantują, niezbędny w procesie oczyszczania, odpowiednio długi przepływ dla EKO-ODR, oraz możliwość skutecznego wprowadzenia oczyszczonych ścieków do gruntu w przypadku EKO-BIO.
• Na glebach, które bardzo dobrze przepuszczają wodę, a wody podskórne znajdują się nie płycej niż na 2,5 m. pod poziomem gruntu, jak również na gruntach ciężkich, nieprzepuszczalnych z poziomem wód podskórnych mieszczącym się w przedziale 2,5 – 5 m. pod poziomem terenu – znakomicie sprawdzi się oczyszczalnia EKO-BIO z opcją odprowadzenia oczyszczonych ścieków do studni chłonnej.
• W skrajnie trudnych warunkach (na gruntach nieprzepuszczalnych) z pewnością sprawdzi się oczyszczalnia EKO-BIO z przepompownią w nasypie (kopcu). Takie rozwiązanie ma zastosowanie nawet w przypadku, gdy woda „stoi na gruncie”.

Sprawdź również: Ile kosztuje oczyszczalnia biologiczna?

Oczyszczalnia ekologiczna EKO-ODR sprawdzi się tam, gdzie grunt jest piaszczysty, żwirowy i dobrze przepuszczalny, a poziom wód gruntowych znajduje się nisko. To rozwiązanie potrzebuje przestrzeni na wykonanie drenażu rozsączającego, dlatego najlepiej nadaje się do działek o większej powierzchni.

Jej największą zaletą są bardzo niskie koszty eksploatacji - system działa bez użycia prądu, a mikroorganizmy odpowiedzialne za oczyszczanie utrzymują się naturalnie w gruncie. Jeśli więc działka ma dobre warunki gruntowe, a właścicielowi zależy na rozwiązaniu ekonomicznym i bezobsługowym, EKO-ODR będzie najlepszym wyborem.

Oczyszczalnia biologiczna EKO-BIO jest dobrym rozwiązaniem tam, gdzie grunt ma niską przepuszczalność, np. jest gliniasty, ilasty lub warstwowy, a także tam, gdzie poziom wód gruntowych jest wysoki. W takich warunkach nie ma możliwości bezpiecznego zastosowania drenażu rozsączającego, bo grunt nie przyjmie oczyszczonych ścieków lub mogłoby dojść do ich cofania i podmakania terenu.

EKO-BIO sprawdzi się również na mniejszych działkach, gdzie nie ma miejsca na rozprowadzenie rozległego drenażu. W tym systemie cały proces oczyszczania odbywa się w jednym zbiorniku dzięki bakteriom tlenowym i napowietrzaniu. Oczyszczona woda może być odprowadzona np. do studni chłonnej, układu tuneli rozsączających lub rowu melioracyjnego, co daje dużą elastyczność montażu nawet w trudnych warunkach terenowych.

Jeżeli na działce występują naprawdę trudne warunki, czyli wysoki poziom wód gruntowych, słaba przepuszczalność lub wręcz "stoi woda", to rozwiązaniem może być oczyszczalnia EKO-BIO w wariancie z przepompownią lub w nasypie (kopcu). Podniesienie instalacji ponad naturalny poziom gruntu umożliwia uzyskanie spadku i zwiększenie możliwości odprowadzania oczyszczonych ścieków.

W takich przypadkach stosuje się również dodatkowe rozwiązania techniczne, np. budowę warstw filtracyjnych z kruszywa lub piasku, tunele rozsączające o zwiększonej powierzchni lub układy odprowadzające wodę do studni chłonnej. Dzięki temu oczyszczalnia może działać stabilnie nawet w miejscach trudnych i podmokłych, gdzie system drenażowy byłby niemożliwy do wykonania

Nie. Oczyszczalnia ekologiczna EKO-ODR działa bez zasilania elektrycznego. Proces oczyszczania ścieków w tym systemie opiera się na naturalnej aktywności bakterii beztlenowych i tlenowych, które rozwijają się w osadniku wstępnym i w gruncie, w obrębie drenażu rozsączającego. Dzięki temu koszty eksploatacyjne są bardzo niskie, a samo urządzenie nie generuje dodatkowych opłat za energię.

W przypadku oczyszczalni biologicznej EKO-BIO sytuacja wygląda inaczej. System wymaga napowietrzania, które zapewnia środowisko dla bakterii tlenowych. To oznacza konieczność podłączenia instalacji do prądu, jednak pobór energii jest niewielki i w praktyce często porównywalny z pracą małego akwariowego napowietrzacza.

W oczyszczalni ekologicznej EKO-ODR koszty eksploatacji są najniższe spośród dostępnych rozwiązań. System nie zużywa prądu, nie posiada części mechanicznych i wymaga jedynie okresowego wybrania osadu z osadnika wstępnego. To rozwiązanie szczególnie opłacalne w dłuższej perspektywie, pod warunkiem że działka spełnia wymagania gruntowe.

W przypadku oczyszczalni biologicznej EKO-BIO koszt eksploatacji obejmuje zużycie energii elektrycznej przez układ napowietrzania oraz okresowy serwis. Jednak system ten można stosować na większości działek, także tam, gdzie wykonanie drenażu byłoby niemożliwe. To oznacza, że EKO-BIO daje większą swobodę montażu, nawet jeśli koszty użytkowania są nieco wyższe.

Tak. Wiele gmin oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska oferują dofinansowania na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Warunki przyznania dopłaty różnią się lokalnie, ale najczęściej środki można uzyskać na zakup i montaż systemu EKO-BIO lub EKO-ODR, jako rozwiązań poprawiających jakość środowiska i ograniczających zanieczyszczenie wód gruntowych.

W praktyce warto przed rozpoczęciem inwestycji skontaktować się z urzędem gminy lub sprawdzić aktualne programy na stronie WFOŚiGW. Wniosek zwykle jest prosty, a wysokość dotacji może realnie obniżyć koszt realizacji całego systemu.

Przeczytaj także: Podobno na montaż oczyszczalni ścieków można uzyskać dotację?

W zdecydowanej większości przypadków tak. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie wygodne, ekologiczne i ekonomiczne w długim okresie. Nie wymaga częstego opróżniania, nie generuje uciążliwych zapachów, a koszty eksploatacyjne są znacznie niższe niż w przypadku tradycyjnego szamba. Dodatkowo oczyszczalnia nie zanieczyszcza gleby ani wód gruntowych, co ma znaczenie zarówno dla środowiska, jak i wartości nieruchomości.

Oczyszczalnia jest inwestycją na lata, która zwraca się stopniowo dzięki niskim kosztom użytkowania i braku konieczności ciągłych wywozów nieczystości. To rozwiązanie idealne dla osób ceniących bezobsługowość i niezależność.

Na efektywność oczyszczania ścieków wpływa m.in. rodzaj gruntu, jego przepuszczalność oraz poziom wód gruntowych. Grunty piaszczyste i żwirowe umożliwiają skuteczne rozsączanie ścieków i tworzą naturalne warstwy filtracyjne, które wspomagają proces biologiczny. Z kolei grunt gliniasty lub gleby o niskiej przepuszczalności mogą wymagać zastosowania oczyszczalni biologicznej, studni chłonnej, tuneli rozsączających lub wymiany gruntu w miejscu montażu. Duże znaczenie ma również liczba mieszkańców, czyli ilość ścieków wytwarzanych w ciągu doby. Dobór właściwej pojemności zbiornika oraz sprawny osadnik wstępny i osadnik wtórny zapewniają stabilność działania systemu i ograniczają dodatkowe koszty eksploatacyjne.